Hosted by OSOS , contributed by neueschuleathen on 14 March 2019
Εκκινώντας από την εννοιολογική αποσαφήνιση των κεντρικών εννοιών που συνδέονται με τη θεματική ενότητα "Σεισμοί", κεντρικός στόχος των δράσεων που υλοποιήθηκαν, ήταν η βιωματική προσέγγιση του θέματος, που πιστεύουμε ότι κεντρίζει περισσότερο το ενδιαφέρον των μαθητών, βοηθώντας παράλληλα στη συγκράτηση της κεκτημένης γνώσης.
Η τρισδιάστατη οπτικοποίηση του εσωτερικού της Γης και κυρίως των λιθοσφαιρικών πλακών βοήθησε στην καλύτερη κατανόηση βασικών επί της ουσίας αφηρημένων εννοιών, για τις οποίες τα παιδιά έχουν ελάχιστες πρότερες εμπειρίες.
Στη συνέχεια, με την τρισδιάστατη απεικόνιση των τεκτονικών πλακών και της κίνησής τους, οι μαθητές κατανόησαν τα αίτια που προκαλούν τους σεισμούς, ενώ είχαν την ευκαιρία να προβληματιστούν πολυεπίπεδα αναφορικά με τις συνέπειες τους (στην καθημερινή ζωή, τα κτίρια, τα μνημεία, τις υλικές ζημιές αλλά και τις απώλειες ανθρώπινων ζώων).
Οι σκέψεις και οι προβληματισμοί των μαθητών αποτυπώθηκαν εικαστικά (βλ. διαφάνειες 8 έως 11 του επισυναπτόμενου αρχείου στην ενότητα Share).
Εξίσου σημαντική ήταν η διασύνδεση του θέματος με τη λογοτεχνία (Κώστα Πούλου, "Η οργή του Εγκέλαδου") και τη μυθολογία: οι μύθοι που επεξεργαστήκαμε, αφορούσαν κυρίως την ελληνική και ιαπωνική μυθολογική παράδοση, με παράλληλες αναφορές σε έργα τέχνης (πίνακες ζωγραφικής, γλυπτά, παραστάσεις αγγείων και αγάλματα) που σχετίζονται με το θέμα και καταδεικνύουν τη διαχρονική του αξία και τον προβληματισμό που "ενέπνευσε" ανά τους αιώνες.
Με δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι η πιο σεισμογενής χώρα της Ευρώπης, τα παιδιά ενημερώθηκαν για τους βασικούς κανόνες αντισεισμικής προστασίας, τους οποίους και απέδωσαν εικαστικά (βλ. τις σχετικές διαφάνειες 18 έως 23), ενώ η βιωματική άσκηση σεισμού (στον χώρο του σχολείου) που ακολούθησε βοήθησε σημαντικά στην καλύτερη κατανόηση της γνώσης περί προστασίας σε περίπτωση σεισμού. Παράλληλα, αποτύπωσαν τις σκέψεις τους σχετικά με την αναγκαιότητα της ψυχραιμίας στην περίπτωση ενός σεισμού σε ένα ποίημα (βλ. διαφάνεια 24).
Η τελική φάση του project ήταν η κατασκευή ενός δικού "μας" σεισμογράφου, με διδακτική αξιοποίηση των Lego και της προσέγγισης STEM (Science Technology Engineering and Mathematics) (βλ. τις σχετικές διαφάνειες 26 έως 33), μία κατασκευή που καταφέρνει να "συγκεράσει" τις εμπειρίες, τις γνωστικές διεργασίες αλλά και τα συναισθήματα που βίωσαν οι μαθητές κατά τη διάρκεια υλοποίησης του project.
Αισθάνομαι
H διαθεματική προσέγγιση του συγκεκριμένου project συμπεριέλαβε ένα σύνολο από γνωστικά πεδία (λογοτεχνία, ποίηση, μυθολογία, γεωγραφία, φυσική, γλώσσα, μαθηματικά, εικαστικά), που έδωσαν τη δυνατότητα στους μαθητές να αντιληφθούν τον "σεισμό" ως "ολότητα" με πολλαπλές, σημαντικές και διαχρονικές επιδράσεις στη ζωή των ανθρώπων. Ο παγκόσμιος χαρακτήρας του φαινομένου, που αφορά όλους τους λαούς, όλους τους πολιτισμούς και όλες τις εποχές, ενεργοποίησε το ενδιαφέρον των μαθητών να προβληματιστούν και να εμβαθύνουν τις σκέψεις τους αναφορικά με ενδεχόμενους τρόπους αντιμετώπισης ή πρόληψης του φαινομένου.
Ένας από αυτούς είναι ο σεισμογράφος που κατασκεύασαν, που πέρα από την προφανή χαρά της προσωπικής δημιουργίας, τους έδωσε τη δυνατότητα να συνεξετάσουν πρακτικά (μηχανικά) θέματα αποτελεσματικής λειτουργίας και εφαρμογής του.
Φαντάζομαι
Από τη διαθεματική επεξεργασία του θέματος, ο κεντρικός προβληματισμός που προέκυψε, εστίασε βασικά σε δύο σημεία: στην ανάγκη προστασίας από τον σεισμό και στη σημασία της ανάληψης προληπτικών μέτρων για την περίπτωση σεισμικής δόνησης.
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο των 4 φάσεων του project (αισθάνομαι - φαντάζομαι - δημιουργώ - μοιράζομαι), οι μαθητές εξέφρασαν την επιθυμία να εργαστούν σε ομάδες και να κατασκευάσουν τον δικό τους σεισμογράφο. Πέρα από το προφανές γνωστικό όφελος από τη συγκεκριμένη διαδικασία, θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη πρόταση κατασκευής προώθησε σημαντικά: α. τις συνεργατικές τους δεξιότητες, β. την επικοινωνία των ομάδων και γ. την αρμονική συν-απόφαση για έναν κοινό στόχο.
Ένας στόχος που ενέχει τη δυνατότητα του "διαμοιράσματος" της γνώσης, της "διάχυσης" της γνωστικής πληροφορίας για έναν χρηστικό σκοπό και που θα αφορά ενδεχομένως το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, συνδυάζοντας επιστημονικότητα, ομαδοσυνεργατική προσέγγιση, έκφραση συναισθήματος και εφαρμογή προβληματισμών.
Δημιουργώ
Στάδια υλοποίησης του project (επιλογή)
Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και ερεύνησαν τα διάφορα πεδία. Οι τομείς που τέθηκαν προς διερεύνηση ήταν: ετυμολογία της λέξης "σεισμός", λιθοσφαιρικές πλάκες και περιοχές επικινδυνότητας στην Ελλάδα, ο σεισμός κατά τη μυθολογία, αίτια και συνέπειές του και τρόποι προστασίας.
- Τα παιδιά αναζήτησαν στο λεξικό το λήμμα "σεισμός" και διατύπωσαν με δικά τους λόγια έναν ορισμό.
- Μια ομάδα μαθητών ανέλαβε να φτιάξει το ανάγλυφο της Γης και των τεκτονικών πλακών με πλαστελίνη, όπως και τις περιοχές που εμφανίζουν μεγάλη σεισμική δραστηριότητα στην Ελλάδα.
- Άλλη ομάδα, αφού παρακολούθησε σχετικό βίντεο (https://www.youtube.com/watch?v=nYQ9DCR2iQo), διαχώρισε τις αιτίες από τις συνέπειες του σεισμού και εικονογράφησε τις δεύτερες.
- Τα παιδιά ενημερώθηκαν για τα μέτρα προστασίας σε περίπτωση σεισμού από την ιστοσελίδα του ΟΑΣΠ και τα εικονογράφησαν.
- Δημιούργησαν ένα ποίημα για να υπενθυμίσουν στους συμμαθητές τους τα βήματα για την προστασία τους σε περίπτωση σεισμού.
- Όλοι οι μαθητές συμμετείχαν σε μια υποτυπώδη άσκηση σεισμού στο σχολικό κτίριο.
- Ενημερώθηκαν από ειδικό προσκεκλημένο στο σχολείο για τη λειτουργία και τη χρησιμότητα του σεισμογράφου.
- Κατασκεύασαν με Lego και ανακυκλώσιμα υλικά έναν σεισμογράφο.
Μοιράζομαι
Επιλεγμένο φωτογραφικό υλικό από τα στάδια υλοποίησης του project έχει συμπεριληφθεί στην Παρουσίαση 33 Διαφανειών που μπορείτε να βρείτε στον σύνδεσμο:
https://www.slideshare.net/seismografos/ss-136355709
Ενδεικτικές φωτογραφίες από τα στάδια κατασκευής του σεισμογράφου:
